انیس‌العاقلین ملامیرقاری گیلانی و نسخه‌های آن

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

چکیده

انیس‌العاقلین از جمله آثار ملامیرقاری گیلانی است که به تقلید از گلستان سعدی نگاشته و در سال 1005 ق به مولانا اسحاق تقدیم شده است. مؤلف در مقدّمۀ کتاب آن را شرح بی وفایی روزگار پر شتاب می­‌نامد و گله‌­ای از ستمکاری جهان خراب. کتاب شامل حکایت­‌هایی است اخلاقی به نثر و آمیخته به نظم، سروده‌ها از خود اوست و سعدی و دیگران. نثر آن مسجّع و آهنگین، اما به دور از دشواری­‌های لفظی است.
در این گفتار نگارنده با استفاده از تصویر دو نسخۀ این کتاب، یکی متعلق به کتابخانۀ آستان قدس رضوی و دیگری متعلق به کتابخانۀ مجلس شورای ملی که در اختیار دارد به معرفی این نسخه‌ها ‌پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Anis al-Aqelin and Its Manuscripts

نویسنده [English]

  • Nazila Abouei Mehrizi
چکیده [English]

Anis al-Aqelin, a work  by  Mulla  Mir  Qari Gilani, is an  imitation  ofGolestān-e Sadi, dedicated to Mowlana  Es-haq, in 1005 AH. In the introduction, the author calls his work as a description of the faithlessness of the decelerating life and a complaint of the cruelty of the ruined world. Anis al-Aqelin is a book of moral anecdotes in prose mixed with some poems by the author, Sadi, etc. The prose is in rhythmical style with rhymed words (مسجع), without verbal difficulties.
The article tries to give a description of the book and its two manuscripts, one preserved in the Library of Astan-e Qods-e Razavi, and the other in the Library of Majles-e Shora-ye Eslami.

- اوحدی، تقی‌الدین، عرفات‌العاشقین، هند، کتابخانۀ خدابخش هند به شمارۀ 230، تاریخ کتابت 1050 هـ. ق.
- شیروانی، محمّد، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانۀ وزیری وابسته به کتابخانۀ آستان قدس رضوی، ج 2، تهران، بی‌نا، 1350.
- صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات ایران در قلمرو زبان پارسی، ج 5، تهران، انتشارات فردوس، 1370.
- قمی، قاضی احمد، خلاصة‌التواریخ، ویرایش احسان اشراقی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1359.
- گلچین معانی، احمد، کاروان هند، بی‌جا، انتشارات آستان قدس، 1369.
- منزوی، احمد، «تتبّع در گلستان سعدی»، مجلۀ وحید، دورۀ یازدهم، شمارۀ سوم، خرداد 1352.
- منزوی، احمد، فهرست نسخه‌های خطی فارسی، ج 2، تهران، انتشارات مؤسسۀ فرهنگی منطقه‌ای، 1349.
- ملامیر قاری گیلانی، انیس العاقلین، مشهد، کتابخانۀ آستان قدس رضوی به شمارۀ 618.
- ملامیر قاری گیلانی، انیس العاقلین، تهران، کتابخانۀ مجلس شورای ملی به شمارۀ 2224.
- ملامیر قاری گیلانی، دستورنامه نگاری، تهران، محفوظ در کتابخانۀ دانشگاه تهران، به شمارۀ 4183، تاریخ کتاب 1046 هـ. ق.
- نفیسی، سعید، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانۀ مجلس شورای ملی، ج 6، تهران، انتشارات کتابخانۀ مجلس شورای ملی، 1344.