رویکردهای دودمانی و محلّیِ میرجمال‌الدین محمد حسینی قادری جامی در گزینش متون تاریخی و منشآت در مجموعۀ خطّی وی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه بین‌المللی اهل بیت(ع)

چکیده

مقالۀ پیش رو به نحوۀ انعکاس متون تاریخی و منشآت در مجموعه‌ای خطّی متعلّق به کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، مربوط به اوایل سدۀ دوازدهم هجری، به قلم میرجمال‌الدین محمد حسینی قادری جامی، پرداخته است. میرجمال‌الدین عارف و ملازم شاهزادۀ گورکانی، محمد اکبر فرزند اورنگ‌زیب، بود. مطالعۀ این مجموعه، توجه ویژۀ گردآورنده و کاتب صوفی‌مشرب آن را به تواریخ محلّی خراسان و نیز به متون تاریخی و منشآت صفویان و تیموریان هند نشان می‌دهد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The familial and local approaches adopted by Mir Jaml al-Din Mohammad Hoseyni Qaderi of Jam in selecting historical texts and monsha’at (writings) for his manuscript collection

نویسنده [English]

  • Mohammad Reza Abui Mehrizi
چکیده [English]

This article addresses the way that historical texts and monsha’at (formal written material) are reflected in the 12th/18th -century manuscript collections, kept in the Islamic Assembly Library, written by Mir Jamal al-Din Mohammad Hoseyni Qaderi of Jam. A mystic, Mir Jamal al-Din was in the entourage of the Timurid prince Mohammad Akbar Awrangzib. A review of the collection reveals the special interest of its Sufi compiler and scribe in the local histories of Khorasan as well as historical texts and the Safavid and Timurid monsha’at.

- آذر بیگدلی، لطفعلی‌بیگ (1378)، آتشکدۀ آذر، نیمۀ دوم، تصحیح میرهاشم محدّث، تهران: انشارات امیرکبیر.
- آرزو، سراج‌الدّین علی‌خان (1385)، مجمع‌النّفایس (بخش معاصران)، تصحیح میرهاشم محدّث، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- ابوئی مهریزی، محمدرضا (1393)، «شاهزاده محمداکبر گورکانی در کچکول میرجمال‌الدّین محمد حسینی جامی»، پژوهش‌های ایرانشناسی، ج22، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، به کوشش ایرج افشار با همکاری کریم اصفهانیان، ص1-38.
- ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1394)، «کچکول میرجمال‌الدین محمد حسینی جامی و بازتاب اندیشۀ تسنّن دوازده امامی در آن»، مجلّۀ تاریخ ایران (متعلق به دانشگاه شهید بهشتی)، تهران: شمارۀ 17 (5/75)، ص1-24.
- برهان تبریزی، محمدحسین ابن خلف (1344)، برهان قاطع، به کوشش محمد عباسی، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی فریدون علمی.
- حاجی‌خلیفه، مصطفی (1419ق)، کشف‌الظّنون عن اسامی الکتب و الفنون، بیروت: دارالفکر.
- حسینی قادری جامی، میرجمال‌الدین محمد، کچکول میرجمال‌الدین محمد، نسخۀ خطّی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، شمارۀ 8841.
- حکیم، سیدمحمدحسین (1390)، فهرست نسخه‌های خطّی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، ج29، تهران: کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
- خلیل بنارسی، علی‌ابراهیم‌خان (1385)، صحف ابراهیم (بخش معاصران)، تصحیح میرهاشم محدّث، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- زمچی اسفزاری، معین‌الدّین محمد (1339)، روضات‌الجنات فی اوصاف مدینۀ هرات، تصحیح سید محمدکاظم امام، تهران: دانشگاه تهران.
- صدری، مهدی (1382)، مقدمۀ مصحح بر تاریخ کشیک‌خانۀ همایون نجیب کاشانی.
- ـــــــــــــــــــــــ (1394)، مقدمۀ مصحح بر کلیات نجیب کاشانی نجیب کاشانی.
- صدیقی، غلامحسین (1372)، جنبش‌های دینی ایرانی در قرن‌های دوم و سوم هجری، تهران: پاژنگ.
- صفت‌گل، منصور (1383)، تعلیقات مصحّح بر مرآت واردات طهرانی (وارد).
- صمصام‌الدوله شاه‌نوازخان، میرعبدالرزاق (1888-1891م)، مآثر الامراء، تصحیح مولوی عبدالرحیم، کلکته: انجمن آسیایی بنگاله.
- طهرانی (وارد)، محمدشفیع (1383)، مرآت واردات، تصحیح منصور صفت‌گل، تهران: مرکز نشر میراث مکتوب.
- فامی، شیخ عبدالرّحمن (1387)، تاریخ هرات، به کوشش محمدحسن میرحسینی و محمدرضا ابوئی مهریزی، با پیش‌گفتار ایرج افشار، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
- کلیم کاشانی، ابوطالب (1336)، دیوان ابوطالب کلیم کاشانی، تصحیح حسین پرتو بیضائی کاشانی، تهران: کتابفروشی خیام.
- محیط طباطبایی، سیدمحمد (2536 شاهنشاهی)، «پژوهشی در قطعه‌شعری منسوب به طاهرۀ قرّة‌العین در کتب بهاییان»، تهران: مجلّۀ گوهر، ش 56، ص 581-588.
- نجیب کاشانی، نورالدّین محمدشریف (1394)، تاریخ کشیک‌خانۀ همایون، تصحیح اصغر دادبه و مهدی صدری، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1382)، کلیات نجیب کاشانی، تصحیح اصغر دادبه و مهدی صدری، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.