طرزی نابهنجاریده و تأسف‌بار در چاپیدن دیوان طرزی افشار

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان

چکیده

طرزی افشار را می‌­توان بزرگترین شاعر هنجارستیز زبان فارسی دانست که شعرش افزون بر برجستگی زبانی، در سطح قابل قبولی برخوردار از سایر وجوه عاطفی و هنری نیز هست. حتی همین خصیصة برجسته‌ساز شعر طرزی که در اشکال متنوعی به حاصل آمده است، تا به امروز به طور دقیق و علمی شناسایی و رده‌بندی نشده؛ چنان که ‌تلاش‌های شگرف‌ شاعر در نظر خواص هم صرفاً به ساخت مصادر جعلی منحصر شده است و بس. طبیعی است که زمینه‌ساز تحقیق حاضر عمدتاً تمهید متنی مصحّح و دانشگاهی است.
از این متن تا به حال دو چاپ با عنوان تصحیح نشر یافته است. نخستین آن مربوط به حدود یک قرن پیش و دیگری به تازگی چاپ و نشر یافته که غالباً جز تکرار مغلوط چاپ نخست و تلمباری از مطالب لاطایل نیست. در این مقاله سعی شده تا دیوان تازه‌چاپ طرزی به طرزی علمی و منصفانه بررسی انتقادی شود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An unsystematic and deplorable way of printing Tarzi-e Afshar’s Sivan

نویسنده [English]

  • Saeid Shafieioun
چکیده [English]

arzi-e Afshar can be considered as the greatest anti-conventionalist poet in Persian language, whose poetry, in addition to linguistic conspicuousness, is to an acceptable degree endowed with other emotional and artistic qualities. However, in general, even the very characteristic that distinguishes his poetry and has been achieved in a variety of ways, has not up to now been carefully and scientifically identified and classified. Also, in the opinion of the experts, the poet’s remarkable efforts merely boil down to the construction of a number of coined or unauthentic infinitives (مصادر جعلی).
Of Tarzi’s Divan two editions have hitherto been published, the first dating back to a hundred years ago, and the second, which has recently been put out, is nearly nothing but an incorrect repetition of the first edition and a hotchpotch of nonsense.
In this article, attempts have been made to examine the newly printed Tarzi’s Divan in a scientific and impartial fashion.

ـ اسیر شهرستانی، جلال، دیوان غزلیات، تصحیح غلامحسین شریفی ولدانی، تهران، میراث مکتوب، 1384.
ـ انزابی‌نژاد، رضا، 1379، «طرزی افشار، شاعری یگانه، شیوه‌ای یگانه»، نامۀ فرهنگستان، ش 15، ص 96ـ103.
ـ بلوکباشی، علی، 1379، «افشار»، دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی، [زیر نظر] محمد‌کاظم موسوی بجنوردی، تهران، دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
ـ تربیت، محمد‌علی، 1378، دانشمندان آذربایجان، به کوشش غلام‌رضا طباطبایی مجد، تهران، اختر.
ـ حافظ، شمس‌الدین محمد، حافظ قزوینی-غنی، به اهتمام ع جربزه‌دار، تهران، اساطیر، 1367.
ـ دولت‌آبادی، عزیز، 1377، سخنوران آذربایجان، تبریز، انتشارات ستوده.
ـ رامیان، محمود، بی‌تا، بزرگان و سخن‌سرایان آذربایجان غربی، به همراهی محمد تمدن و علاءالدین تکش.
ـ سعدی شیرازی، مصلح‌الدین، بوستان، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران، خوارزمی، 1375.
ـ شفیعی کدکنی، محمد‌رضا، 1370، موسیقی شعر، تهران، آگه.
ـ شفیعیون، سعید، 1388، «تزریق نوعی نقیضة طنزآمیز در ادب فارسی»، ادب‌پژوهی، ش 10، ص 27-56.
ـ طرزی افشار، دیوان طرزی افشار، مصحح و مدون محمد تمدن، تهران، ادبیه، 1338.
ـ طرزی افشار، دیوان طرزی افشار، تصحیح توضیح و تعلیق فاطمه مدرسی و وحید رضایی حمزه‌کندی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد پژوهشی شهریار، 1393.
ـ گلچین معانی، احمد، 1369، کاروان هند، مشهد، آستان مقدس رضوی.
ـ مولوی، جلال‌الدین محمد، مثنوی معنوی، تصحیح عبدالکریم سروش، تهران، 1377.