نسخه‏‌هایی تازه‌‏یافته از شاعری گمنام (نجیب جرفادقانی)

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسنده

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

چکیده

با آنکه شمار آثار تصحیح شده هر روز رو به فزونی است، هنوز بخش عظیمی از آثار ادبی به صورت نسخه‌های خطی در کتابخانه‌های مختلف در بوتۀ فراموشی است. دیوان نجیب جرفادقانی از جمله متونی است که برای اولین بار در بهار 1371 توسط احمد کرمی تصحیح شده و به چاپ رسیده است، ولیکن با دلایل فراوان، این متن نمی‌تواند دیوان مستند و منتقدانه‌ای از اشعار این شاعر باشد. بسیاری از ابیات این شاعر به گونه‌ای محرّف و مغلوط و مبهم به صورت لاینحل ضبط شده و برخی از ابیات نیز در نسخه‌های تازه‏‌یافته ضبط است که در دیوان چاپی نیست. نگارنده با در دست داشتن چندین نسخۀ تازه‏‌یافته از دیوان این شاعر از جمله نسخۀ کتابخانۀ چستربیتی دوبلین و نیز نسخۀ موزۀ بریتانیا و مطابقه و مقایسۀ این نسخ با متن دیوان چاپی، در این مقاله سعی دارد به برخی از ایرادات و اشکالات این متن بپردازد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Recently Discovered Manuscripts of the Poems by an Anonymous Poet (Najib-e Jorfadeqani)

نویسنده [English]

  • Ahmad Reza Yalameha
چکیده [English]

While the number of published critical texts increases every day, a large part of the literary works in manuscripts is preserved out of sight in different libraries. Divan of Najib-e Jorfadeqani is one of the texts critically edited by Ahmad Karami, and published for the first time in spring 1371. Suffering from many inaccuracies, corruptions, unsolved ambiguous misreadings, and lacking some verses present in the recently discovered manuscripts, this version cannot be considered as a reliable critical text of  Jorfadeqani’s poems. Based on several recently discovered manuscripts, including the manuscript preserved in the Chester Beatty Library, Dublin, and the one preserved in British Museum Library, the paper attempts to compare and contrast  them with the published text to show some of the existing problems of this text. 

- امیر معزّی نیشابوری، محمدبن عبدالملک، کلیات دیوان، مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا قنبری، تهران، 1385ش.
- انوری ابیوردی، اوحدالدین، دیوان، تصحیح ‌مدرس رضوی، تهران، 1364ش.
- پوپ، آرتور آبهام، 1355، هنر ایران در گذشته و آینده، ترجمۀ عیسی صدیق، تهران.
- جرفادقانی، نجیب، دیوان، به کوشش احمد کرمی، تهران، 1371ش.
- دهخدا، علی اکبر، 1373، لغت‌نامه، زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی، تهران.
- شهیدی، سید جعفر، 1376، شرح لغات و مشکلات دیوان انوری ابیوردی، تهران.
- صفا، ذبیح‌الله، 1373‌، تاریخ ادبیات ایران، چاپ سیزدهم، ‌تهران.
- منزوی، احمد، 1349، فهرست نسخه‏‌های خطی فارسی، تهران.